Opuszczając Lidzbark Warmiński i udając się na północny-zachód, po kilkunastu kilometrach podróży
przez malownicze tereny Warmii, dotrzemy do
niewielkiego, ale bardzo ciekawego miasta – Ornety. Miasto leży na szlaku, którym Mikołaj Kopernik odbywał swoje
podróże służbowe, więc bez wątpienia odwiedzał
je wiele razy.
Jednak tylko jedna wizyta została udokumentowana. Miała miejsce w sierpniu 1538 r. podczas objazdu
dóbr z nowo wybranym biskupem warmińskim Janem Dantyszkiem.
 |
Panorama miasta Orneta
|
Orneta, będąca miastem już przed 1313 r., w latach 1341-50 stanowiła siedzibę biskupów warmińskich. Z dawnych zabudowań rezydencji biskupiej nie przetrwały do dziś żadne obiekty. Jednak ze względu na unikatowe, gotyckie zabytki Orneta jest
nazywana „perłą architektury warmińskiej”. Do budowli
pamiętających czasy Kopernika należą ratusz oraz kościół św. Jana
Chrzciciela. Są tutaj również pozostałości murów
obronnych z XIV w. i piwnice rozebranego zamku, na których w XIX w.
zbudowano szkołę. Także okolica Ornety słynie z dobrze zachowanych budowli np. piękne
barokowe kościoły można podziwiać w sanktuariach w Krośnie (4 km od
Ornety) i Chwalęcinie (ok. 10 km). Gdyby trzeba było opisać Ornetę zaledwie kilkoma słowami, na pewno
jednym z nich musiałoby być słowo “gotyk”. Śladów architektury późnego
średniowiecza w tym miasteczku nie brakuje.
 |
Kościół pw.św.Jana Chrzciciela
|
Najbardziej imponującą budowlą gotycką jest Kościół pw. św. Jana Chrzciciela,
datowany na drugą połowę XIV wieku, choć gruntownie przebudowany po
zniszczeniach wojennych z początków XVI wieku. W kościele można podziwiać niezwykły ołtarz główny z 1744 r. oraz barokowe ołtarze
boczne. Wrażenie robi także spora liczba późnośredniowiecznych fresków i obrazów, a także gotycki krzyż z XV wieku. Zabytkowym budynkiem jest
także stojąca przy kościele plebania.
 |
Ratusz w Ornecie
|
Innym przykładem architektury gotyckiej jest ornecki ratusz stojący na środku niewielkiego rynku, pochodzący, podobnie jak kościół farny, z XIV wieku. Stanowi ozdobę rynku i dość
rzadki przykład zachowanej do naszych czasów budowli o przeznaczeniu
innym niż sakralne. Przez wiele lat uznawany był za jedyny gotycki ratusz zachowany na Warmii do naszych czasów. Ciekawostką
jest fakt, iż w wieżyczce ratusza wisi najstarszy na
Warmii dzwon datowany na 1384 rok.
Zapraszam do biblioteki i zachęcam do wypożyczenia książek, które pomogą lepiej przygotować się do podróży i pełniej zgłębić klimat miasta!
1. Orneta: historia w kamieniach zaklęta
2. Jan Wiśniewski, Przewodnik po kościele farnym św. Jana Chrzciciela w Ornecie
3. Anna Kruszewska, Powiat lidzbarski na weekend
4. Kopernik na Warmii: życie i działalność publiczna
5.Wojciech Kujawski; Warmia: szlak wędrowny
