środa, 21 czerwca 2023

Niemcy od A do Z - T jak Trier


Trier jest prawdopodobnie najstarszym miastem Niemiec, ale nie tylko to go wyróżnia - może poszczycić się też dziewięcioma obiektami wpisanymi na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Biorąc pod uwagę, że w Niemczech znajduje się tylko 46 miejsc wyróżnionych przez UNESCO, jest to niezwykłe osiągnięcie! Najsilniejszym magnesem Trewiru jest jego rzymskie dziedzictwo. Jednak miasto to oferuje o wiele więcej: barokowe piękno, kontrowersyjny pomnik z Dalekiego Wschodu oraz jedne z najlepszych winnic w Europie.

Trier (pol. Trewir) łac. Augusta Treverorum, niegdyś największe rzymskie miasto na północ od Alp
Augusta Treverorum zostało założone około 17 r. p.n.e. w pięknej dolinie Mozeli. Trewir był uważany w czasach cesarstwa rzymskiego za Roma Secunda - drugi Rzym. Liczne, zaskakująco dobrze zachowane do dziś zabytki z okresu rzymskiego pozwalają wyobrazić sobie, jak musiało wyglądać życie w starożytnej metropolii. Oczywiście główną atrakcją jest Porta Nigra - rzymska brama wjazdowa do miasta. W średniowieczu brama została przekształcona w świątynię. Dopiero Napoleon, znany ze swojej niechęci do kościołów, kazał usunąć prawie wszystkie sakralne elementy i przywrócił budowlę do pierwotnej formy. Kolejnym niezwykle monumentalnym budynkiem jest Bazylika Konstantyna, jedno z najsłynniejszych miejsc kultu w Trewirze. Jednak pierwotnie bazylika nie była kościołem, została zbudowana przez cesarza Konstantyna jako ogromna sala audiencyjna, która może pomieścić blisko 1300 osób. Budowla miała demonstrować wielkość i potęgę imperium rzymskiego. Cel niewątpliwie został przez budowniczych osiągnięty - kolosalne rozmiary bazyliki do dziś robią wrażenie. Na szczególną uwagę zasługuje również Most Rzymski łączący dwa brzegi Mozeli. 

Most został wzniesiony ok. 150 roku naszej ery, a do jego budowy wykorzystano kamienie bazaltowe z obszaru wulkanu Hohe Buche. Szczególnie filary podtrzymujące konstrukcję mostu zachowały się do dziś w nienaruszonej formie, zaskakujący jest fakt, że most jest do dziś czynny dla ruchu kołowego, co dzień przemierza przez niego około 14 tys. pojazdów!

Ducha rzymskiej metropolii można poczuć również w rozległych ruinach łaźni. W Trewirze znajdują się trzy kompleksy term i łaźni, które powstały w różnym czasie. Najstarsze są pozostałości po łaźniach Barbary – Barbarathermen.  Ten termalny kompleks jest największym, jaki kiedykolwiek zbudowano na północ od Alp. 

Dziś można podziwiać jedynie pozostałości murów, korytarzy i podpiwniczenia. Barbarathermen są również częścią światowego dziedzictwa UNESCO. Łaźnie Barbary pochodzą z II wieku naszej ery. W tym czasie były to drugie co do wielkości łaźnie termalne w Cesarstwie Rzymskim. Większe były tylko starożytne łaźnie Trajana w Rzymie. Nieco młodszym obiektem są Kaiserthermen -  łaźnie cesarskie. Imponujące mury term wznoszą się na 19 metrów. Budowa tego kompleksu w Trier, rozpoczęła się już w III wieku i była kontynuowana z niewielkimi przerwami przez cesarza Konstantyna aż do jego wyjazdu z Trewiru (około 326 roku). Łaźnie cesarskie nigdy jednak nie zostały ukończone. W starożytności zostały one przekształcone w koszary dla kawalerii. Później wysokie mury zostały zintegrowane ze średniowiecznymi murami miejskimi.

Oprócz Kaiserthermen i Barbarathermen w centrum Trewiru znajdują się również łaźnie termalne przy Viehmarkt pochodzące z IV wieku n.e. Pozostałości murów zostały odkopane i otoczone szklanym sześcianem, co umożliwia wyeksponowanie starożytnej konstrukcji przy jednoczesnym zachowaniu wykopalisk w nienaruszonej formie. Podczas prac archeologicznych znaleziono w sąsiedztwie łaźni fragmenty starożytnych domów mieszkalnych. Zwiedzający mogą więc podziwiać fundamenty rzymskich domów z okresu założenia miasta.

Jednym z najbardziej spektakularnych śladów rzymskiej przeszłości miasta jest amfiteatr pochodzący z 100 roku naszej ery. Trybuny amfiteatru mieszczą łącznie blisko 20 000 osób, miłośnicy starożytności lub gladiatorów poczują się tu jak podczas podróży w czasie. Szczególną atrakcją są organizowane w miesiącach letnich spektakle i inscenizacje historyczne.

Na uwagę zasługuje również katedra św. Piotra. To miejsce kultu było jednym z największych kompleksów kościelnych w czasach rzymskich. Od IV wieku katedra była wielokrotnie przebudowywana, rozbudowywana i dekorowana po licznych zniszczeniach. Budynek łączy w sobie różne style i można w nim dostrzec wiele elementów systematycznie dodawanych przez wybitnych architektów na przestrzeni ostatnich 1700 lat. To właśnie ta wyjątkowa mieszanka stylów sprawia, że katedra jest cennym skarbem kulturowym ludzkości. Pozostałe obiekty sakralne w Trier również są bardzo atrakcyjne pod względem architektonicznym np. kościół Liebfrauenkirche wraz z kościołem Elżbietanek w Marburgu są uważane za najstarsze gotyckie kościóły w Niemczech.

Bezpośrednio obok Bazyliki Konstantyna znajduje się kolejny zabytek - Pałac Elektorski. Rokokowy budynek był rezydencją arcybiskupów Trewiru od XVII wieku do 1798 roku. Dziś mieści się w nim administracja samorządowa, aczkolwiek regularnie odbywa się w nim Moselle Music Festival i podczas koncertów można podziwiać barokowe wnętrza.

W centrum każdego zabytkowego miasteczka znajduje się skupiający turystów i nocne życie rynek. Nie inaczej jest w Trewirze, restauracje i kawiarnie przyciągają zmęczonych zwiedzeniem turystów, kuszą regionalnymi specjałami i wykwintnymi winami, które są specjalnością tego regionu. Zabytkowy, średniowieczny rynek otoczony jest malowniczymi kamieniczkami. Znajduje się tu również Hauptwache, dawny hotel katedralny - Steipe, Rotes Haus czy Petrusbrunnen (fontanna św. Piotra), Marktkreuz (krzyż rynkowy) i kościół św. Gangolfa. Warty zobaczenia jest też krzyż rynkowy, który stoi na rynku głównym Trewiru od 958 roku. Poniżej znajdował się pręgierz. Tutaj zakuwano w łańcuchy osoby, które naruszyły prawo i porządek.

Będąc w obrębie starego miasta trzeba również odwiedzić słynną aptekę Löwen. Po raz pierwszy wspomniana jest w dokumencie z 1241 roku, apteka jest uważana za najstarszą tego typu w Niemczech. Bezpośrednio przy deptaku znajduje się kolejny ciekawy budynek - Dreikönigenhaus, ta wyjątkowa mieszczańska kamienica pochodzi z 1230 roku i jest mieszanką romańskiej wieży mieszkalnej i architektury gotyckiej. Do głównego wejścia na pierwszym piętrze można dostać się tylko po schodach. W ten sposób wyższe klasy średnie chroniły się przed tłumem i złodziejami. Mieszkała tu rodzina radnych z Trewiru.

Na przestrzeni wieków w mieście zatrzymywało się i mieszkało wiele słynnych postaci m.in. Napoleon Bonaparte czy Johann Wolfgang Goethe, urodził się tu Guildo Horn oraz… Karol Marks. W 200. rocznicę tego kontrowersyjnego filozofa, po burzliwej debacie, odsłonięto pomnik duchowego ojca komunizmu. Dzieło artysty Weishana Wu przedstawia zamyślonego Marksa, rzeźba z brązu waży 2,3 tony, ma 5,50 metra wysokości wraz z podstawą i jest darem dla Trewiru od… Chińskiej Republiki Ludowej. Poza pomnikiem można zwiedzić również dom Karola Marksa, gdzie mieści się stała wystawa poświęcona jego życiu i twórczości. Prawdopodobnie najbardziej niezwykłym eksponatem jest fotel, w którym Marks podobno zmarł w 1883 roku.

Miasto otoczone jest wzgórzami, w okolicy znajduje się wiele punktów i platform widokowych. Szczególnie piękny widok rozpościera się ze wzgórza Petrisberg. Już w 30 r p.n.e Rzymianie założyli tu obóz wojskowy. Prawie 2000 lat później niemiecki Wehrmacht założył na wzgórzu obóz jeniecki, a jednym z najbardziej znanych jeńców był francuski pisarz Jean-Paul Sartre.

Dziś na Petrisberg znajduje się niezwykła rzeźba „Wieża marzeń i pragnień", zaprojektowana przezznanego luksemburskiego architekta François Valentiny'ego. Trewir otrzymał wieżę od Luksemburga w 2004 roku, dlatego mieszkańcy nazywają ją Wieżą Luksemburską. Stalowa konstrukcja ma futurystyczną bryłę i wygląda jakby rdzewiała, co jest zamierzonym efektem twórcy. Z 20-metrowej wierzy rozpościera się piękna panorama na Trier i dolinę Mozeli.

Wycieczka do Trewiru to nie tylko uczta dla duszy, ale również dla podniebienia. Jak już zostało wspomniane, dolina Mozeli od czasów rzymskich słynęła z uprawy winorośli. Region Mozeli przez wieki urósł do rangi najznamienitszych w Europie, zaś Trewir stał się jego perłą w koronie i miejscem obrotu winem. 

Co roku we wrześniu w Trewirze odbywa się jedna z najbardziej spektakularnych aukcji win na świecie, a trunki osiągają zawrotne ceny np. w 2017 roku wino Scharzhofberger TBA 2003 od Egona Müllera zostało sprzedane za niebagatelną sumę 14 tys. euro  za… butelkę!

Oprócz napoju Dionizosa, region oferuje oczywiście wspaniałą lokalną kuchnię.

Nie masz pomysłu na weekendowy wypad? Trier zaprasza i kusi swoją różnorodnością!

 




Ciekawostki

- Przez wieki Rzymianie rzucali monety przez barierkę mostu jako talizman na szczęście, aby uspokoić boginię rzeki Mosellę. We wczesnych latach 70-tych, kiedy Mozela została osuszona w związku z pracami nad śluzą, w wyschniętym korycie rzeki wybuchła gorączka złota. Ludzie kopali i odkrywali setki tysięcy starożytnych monet w żwirze Mozeli!

- Fałszywa Porta Nigra. Ekstrawagancka podwójna willa przy Südallee 17/18 jest warta odwiedzenia. Około 1900 roku architekt Peter Marx zaprojektował ten dom, który wizualnie przypominał najsłynniejszy budynek Trewiru.

- W bliskiej okolicy miasta znajduje się kolumna Igel. Jest ona również wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO i jest jednym z niewielu zachowanych naziemnych grobowców rzymskich na północ od Alp.

- Na światową listę dziedzictwa dokumentalnego trafiła również niezwykle cenna księga - Kodeks Egberta (Kodeks Egberti), która została napisana w latach 977-993 za czasów arcybiskupa Trewiru Egberta, przechowywana jest w skarbcu biblioteki miejskiej.

 Polecamy z naszych zbiorów: