środa, 31 maja 2023

Szlak Kopernikowski_Dywity, Brąswałd, Dobre Miasto

 

Wyruszając z Olsztyna i podążając pieszym Szlakiem Kopernikowskim w ciągu jednego dnia – w zależności od możliwości fizycznych – możemy dotrzeć do Dywit, Brąswałdu, Bukwałdu czy nawet Dobrego Miasta oddalonego o około 35 km.
Oznaczony kolorem czerwonym szlak zaczyna się przy Wysokiej Bramie na olsztyńskiej starówce, dalej wiedzie koło zamku Kapituły Warmińskiej. Po przejściu przez Park Podzamcze, szlak zagłębia się w Las Miejski, którym wzdłuż rzeki Łyny docieramy do elektrowni wodnej „Łyna”. Kolejny etap prowadzi nas do elektrowni wodnej w Brąswałdzie. Ta wieś jest jedną z wielu, które Kopernik zasiedlał pełniąc w Olsztynie obowiązki administratora dóbr kapitulnych.

 

Brąswałd - kościół i kapliczka

Podążając dalej śladami Mikołaja Kopernika koniecznie trzeba zatrzymać się we wsi Dywity. Miejscowość leży w widłach rzek Łyny i Wadąga, a obecność Mikołaja Kopernika na jej terenie jest udokumentowana przez niego samego w prowadzonych księgach lokacyjnych. Astronom odwiedził Dywity w 1519 roku 10 i 11 kwietnia. We wsi, na miejscu średniowiecznej świątyni, zbudowano w latach 1894-1897 neogotycki kościół św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza. Innym zabytkiem wartym zobaczenia jest kapliczka z dzwonnicą z 1888 r. Współcześnie, w tutejszej szkole podstawowej, uruchomiono obserwatorium astronomiczne z obrotową kopułą o średnicy niespełna 3,8 m. Jednorazowo może w niej przebywać 15 osób. W założeniach gminy z obserwatorium mogą korzystać nie tylko uczniowie podczas zajęć szkolnych, ale też przygodni wędrowcy, gdyż jest osobne, zewnętrzne wejście do kopuły. 

Zachęcam do odwiedzenia Brąswałdu i Dywit i zapoznania się z literaturą na temat tych podolsztyńskich miejscowości:

  1. Wojciech Kujawski; Warmia:szlak wędrowny
  2. Daniela Lewicka;Ryszard Tomkiewicz, Gmina Dywity
  3. Romualda Jachnowicz, Dywity: z dziejów kościoła i parafii pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza
  4. Daniela Lewicka, Gmina Dywity
  5. Dywity - gmina z legendą
  6. Kazimierz Kisielew, Brąswałd : historia miejscowości i sylwetki znanych mieszkańców
  7. Warmia znana i nieznana: Brąswałd, Berkweda, Kajny, Bukwałd, Cerkiewnik, Swobodna 
  8. Kopernik na Warmii: życie i działalność publiczna 
Maszerując dalej pieszym Szlakiem Kopernikowskim dotrzemy do Dobrego Miasta, które to ze względu na swoje położenie, niewątpliwie stanowiło etap trasy, którą Mikołaj Kopernik wielokrotnie podróżował. Jednak na dłużej zatrzymał się tu astronom prawdopodobnie tylko raz, objeżdżając dobra diecezji warmińskiej wraz z nowo wybranym biskupem warmińskim Janem Dantyszkiem. 
 
 
Kolegiata - Dobre Miasto
 
 
Przemierzając tę trasę warto rozejrzeć się po Dobrym Mieście i zobaczyć znajdujący się tu, drugi co do wielkości, gotycki kościół na Warmii - kolegiatę Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych oraz zachowane zabudowania kolegiackie.  
 
 
 
 
 
Baszta Bociania - Dobre Miasto
 
 
W istniejącym od 1329 r. mieście pozostałością średniowiecznych fortyfikacji są fragmenty murów i Baszta Bociania. To w niej urządzono ekspozycję historyczną, a w kilku pobliskich, zrewitalizowanych kamienicach Skansen Miejski. Odtworzono w nich dawne zakłady: szewsko-rymarski, fryzjerski, pracownię fotograficzną oraz dom piekarza z częścią mieszkalną. Trzeba to zobaczyć koniecznie a może i wziąć udział w warsztatach organizowanych w skansenie?
 
 


Skansen - Dobre Miasto


Wybierając się w podróż, polecamy książki ze zbiorów naszej biblioteki:
  1. Zygmunt Suchenek, Dobre Miasto : skrawek uroczej Warmii
  2. Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście
  3. Zygmunt Suchenek, Dobre Miasto na starych widokówkach
  4. Witold Piechocki, Dobre Miasto 
  5. Legendy i tajemnice Dobrego Miasta  
  6. Kazimierz Sołłohub, Dobre Miasto : przewodnik
  7. Skansen Miejski w Dobrym Mieście : przewodnik 
  8. Witold Mierzejewski, Łyną przez Warmię 
  9. Andrzej Rzempołuch,  Zespół kolegiacki w Dobrym Mieście 
  10. Wojciech Kujawski; Warmia:szlak wędrowny