Szlak Kopernikowski_Truszczyny, Kurzętnik, Nowe Miasto Lubawskie

Szlak Kopernikowski upamiętnia postać wielkiego astronoma Mikołaja Kopernika i jego związki z regionem Warmii i Mazur. Trasa liczy blisko 300 km i prowadzi przez trzy województwa: warmińsko-mazurskie, pomorskie i kujawsko-pomorskie. Oznakowana jest symbolem astrolabium. 

Przemierzając Szlak Kopernikowski mamy możliwość spojrzeć na postać astronoma, jak na człowieka renesansu o wielu talentach i lepiej poznać jego osobowość.  W odwiedzanych miejscowościach zobaczymy zabytkowe budowle pamiętające czasy wielkiego astronoma a także poświęcone mu ekspozycje muzealne. Poznamy również sekrety wszechświata w planetariach i będziemy mogli osobiście przeprowadzić obserwacje astronomiczne. Rok 2023, z racji 550. rocznicy urodzin astronoma, ogłoszony został Rokiem Kopernikańskim, dlatego w wybranych  miejscach na Szlaku odbywać się będą liczne wydarzenia oraz wystawy. To dobry moment i doskonała okazja, by

przemierzyć cały szlak. W podróż możemy wybrać się samochodem lub rowerem, nieco krótszy dystans pokonamy pieszo, rozpoczynając go w Olsztynie przy zabytkowej Wysokiej Bramie.

Wybierając się na Szlak Kopernikowski warto zajrzeć do biblioteki, by sprawdzić co w jej  zbiorach znajdziemy na temat Mikołaja Kopernika i miejscowości, przez które wiedzie trasa Szlaku. Zapraszamy w podróż!

Fot. Dorota Chabko

Astronom często odwiedzał Ziemię Lubawską. Podążając jego śladami proponuję rozpocząć podróż od miejscowości Truszczyny.  Leżą one w otulinie Welskiego Parku Krajobrazowego, 14 km od Lubawy i niespełna 30 km od Nowego Miasta Lubawskiego. Zostały założone przez biskupa chełmińskiego w 1336 r. Najstarsze zachowane budynki pochodzą sprzed około wieku.

Co warto zobaczyć w Truszczynach?

Koniecznie należy wybrać się do obserwatorium astronomicznego. Placówka od dwudziestu lat prowadzi badania obiektów i zdarzeń w przestrzeni kosmicznej oraz działalność edukacyjną i popularyzatorską. Warto też obejrzeć wystawę na temat Mikołaja Kopernika, kolekcję meteorytów oraz przenośną miniaturę układu słonecznego. Obserwatorium organizuje też prelekcje i prezentacje filmów o tematyce związanej z badaniami kosmosu i historią nauki.

Przygotowując się do przemierzania Szlaku Kopernikowskiego, koniecznie przeczytaj lub zabierz ze sobą:  

1. Jarosław Kapiński, Przewodnik po zabytkach kultury materialnej Welskiego Parku Krajobrazowego

2. Warmińsko-mazurskie: przewodnik + atlas  

J

Fot. Dorota Chabko

Następną miejscowością na Szlaku Kopernikowskim, której nie powinniśmy przeoczyć jest Kurzętnik.

Co należy zobaczyć będąc w Kurzętniku? 

 

Zdecydowanie warto wybrać się na Kurzą Górę. Jest tu obserwatorium astronomiczne i pomnik Szlaku Kopernikowskiego. Warto też zdobyć wieżę widokową, gdyż to intrygująca konstrukcja, na którą prowadzi zawieszona w powietrzu niemal dwukilometrowa ścieżka. Składa się z kilku kondygnacji i jest promowana jako miejsce, które umożliwia spacer w chmurach! Polecamy też zobaczyć częściowo zachowane ruiny zamku, z tego miejsca roztacza się piękny widok na położoną w dole osadę Kurzętnik oraz na rozległą równinę przez którą przepływa Drwęca. Przed wyruszeniem na Szlak, zapoznaj się lub zabierz ze sobą koniecznie:

1. Stanisław Grabowski, Z dziejów Kurzętnika i okolic 

2.  Paweł Stanny, Kurzętnik 1410: bitwa, której nie było 

3. Stanisław Grabowski, W cieniu bratiańskiego zamku: z dziejów Gminy Nowe Miasto Lubawskie
   

 

Fot. Dorota Chabko

 

Podążając dalej Szlakiem Kopernikowskim, zatrzymajmy się w Nowym Mieście Lubawskim. W dokumentach nie zachowały się żadne zapiski potwierdzające pobyt Mikołaja Kopernika w tej miejscowości, jednak bez wątpienia nie było mu ono obce. Pierwsza wzmianka o założeniu osady pochodzi z 1325 r., a prawa miejskie nadano jej w 1353 r. Obecnie Nowe Miasto Lubawskie zachęca do spacerów wąskimi uliczkami, zaprasza do zwiedzania rynku gdzie jest dużo zabytkowych domów skupionych na niewielkiej przestrzeni. W wielu miejscach doskonale zachowały się średniowieczne mury obronne z dwiema bramami: lubawską i brodnicką. We wnętrzu tej drugiej mieści się Muzeum Ziemi Lubawskiej - polecane jako obowiązkowy punkt w programie poznawania miasta, gdyż w jej zbiorach znajduje się sporo artefaktów związanych z kulturą i historią regionu. Będąc w Nowym Mieście Lubawskim koniecznie trzeba zobaczyć gotycką Bazylikę św. Tomasza Apostoła. Jej pociemniałe ze starości ściany kryją wnętrze z ciekawym wyposażeniem. W prezbiterium warto zobaczyć gotyckie polichromie, a w południowej nawie barokową kaplicę Działyńskich z okazałym nagrobkiem. Prawdziwym unikatem fary jest też płyta nagrobna ufundowana w początkach XV wieku, która stanowi rzadki przykład gotyckiej sztuki epitafijnej.

Przed podróżą koniecznie trzeba zapoznać się z historią regionu, wypożyczając ze zbiorów biblioteki: 

1.  Kronika zatrzymanego czasu: Nowe Miasto Lubawskie na starej fotografii
   

2. Nowe Miasto Lubawskie, Kurzętnik: informator turystyczny 

3.  Dariusz Andrzejewski , Dawne Nowe Miasto Lubawskie w stu ilustrowanych opowieściach

4.  Stanisław Grabowski, W cieniu bratiańskiego zamku: z dziejów Gminy Nowe Miasto Lubawskie

5.  Andrzej Korecki, Sanktuarium Maryjne w Łąkach Bratiańskich

Fot. Dorota Chabko

W kolejnym miesiącu zapraszamy do Lubawy.