Trudno wyobrazić sobie święta Bożego Narodzenia bez pachnących, aromatycznych, pysznych pierników. Obecnie istnieje ogromna różnorodność piernikowych pyszności: pierniczki ozdobne – bardzo twarde i raczej niepolecane do spożycia… pierniczki twarde, przeznaczone do zjedzenia, aczkolwiek, wymagające leżakowania aby zmiękły oraz cudownie miękkie, puszyste pierniczki gotowe do spożycia zaraz po przygotowaniu. Powszechnie dostępne pierniki różnią się sposobem przyrządzania, składnikami i dodatkami. Szczególnie bogatą tradycję wypiekania pierników mają państwa niemieckojęzyczne. Skąd jednak wzięły się pierniczki? Dlaczego funkcjonuje wiele nazw i rodzajów tych korzennych ciasteczek?
Rodzaje pierników:
Na terenie Niemiec piernik niem. Pfefferkuchen, w zależności od regionu i składników nazywany jest również Honig-, Gewürz- oder Lebkuchen, jest nieodłącznym elementem okresu adwentu. Wypieki te uważane były za wspomagające trawienie i mające właściwości lecznicze, cieszyły się zatem dużą popularnością zwłaszcza w okresie Wielkiego Postu.
.png)
Mocno korzenny piernik, tzw. "Pfefferkuchen" zapijano mocnym piwem. Należy jednak nadmienić, że ówcześnie słowem „Pfeffer”/ "pieprz" określano wszystkie egzotyczne przyprawy. Przyprawy i zioła wspomagały trawienie ciężkich potraw i łagodziły uczucie pełności. Zaradni mnisi przyprawiali więc swoje "panis piperatus" wszystkim, co miała do zaoferowania wenecka flota: kardamonem i gałką muszkatołową, cynamonem i imbirem, anyżem i kolendrą, goździkami i oczywiście czarnym pieprzem. Goździki stosowano ze względu na działanie przeciwbólowe, przeciwskurczowe i uspokajające, natomiast cynamon ceniono jako środek pobudzający krążenie i wspomagający trawienie. Gałka muszkatołowa, czarny pieprz, kolendra, kardamon i anyż również znalazły swoje miejsce w przepisach. Charakterystyczne dla wszystkich pierników jest to, że zawierają dużo substancji słodzącej (tradycyjnie jest to oczywiście miód), natomiast niewiele lub wcale nie dodaje się do nich wody, mleka czy tłuszczu. Sucha, bogata w cukier konsystencja powoduje dość długi okres przydatności do spożycia.
Pierniki twarde mają starszą tradycję. Ciastka miękkie zaczęto wypiekać nieco później, szczególnie kiedy do szerokiego użytku weszły dodatki spulchniające.
.jpg)
Magenbrot to nazwa piernika funkcjonująca w południowo-zachodnich Niemczech oraz północnej Szwajcarii. Ciastka mają kształt nieregularnych kawałków ciasta lub kromek, niekiedy są cienko glazurowane. Obecnie najczęściej są sprzedawane na targach i jarmarkach świątecznych. Kolejnym obecnie produkowanym rodzajem pierników są Elisenlebkuchen. Nie każdy piernik jest prawdziwym Elisenlebkuchen, decyduje o tym stosunek mąki do orzechów. Oryginalny Elisenlebkuchen musi składać się w co najmniej 25% z orzechów włoskich, laskowych lub migdałów, zawartość mąki nie powinna natomiast przekraczać 10%- wyjaśnia bawarska poradnia konsumencka.
Kiedy tak naprawdę powstał piernik? Jaką historię skrywają te korzenne ciasteczka?
Historia tego wypieku liczy tysiące lat. Pierwszą pisemną wzmiankę o piernikach można znaleźć około 350 roku p.n.e., starożytni Rzymianie przygotowywali "panus mellitus" – ciasto posmarowane miodem, a następnie wypiekane. Podobne ciasto smarowane miodem piekli również starożytni Egipcjanie. Według mitologii Egipcjan, Greków, Rzymian i plemion germańskich miód był darem ze świata bogów. A Biblia mówi też o "ziemi obiecanej płynącej mlekiem i miodem". To wyjaśnia, dlaczego w czasach starożytnych uważano, że miód, jako boski dar, ma właściwości odpędzające demony, lecznicze i życiodajne. Dlatego wszystkie potrawy i wypieki przygotowane z dodatkiem miodu miały również posiadać wyjątkowe, ochronne i życiodajne właściwości. W średniowieczu powodem używania miodu do wyrobu ciastek była przede wszystkim ekonomia - cukier był dobrem luksusowym, a miód wykorzystywano jako tańszy i szeroko dostępny środek słodzący. Produkcja pierników rozwijała się zatem wszędzie tam, gdzie bartnicy dostarczali wystarczającą ilość miodu, a połączenia ze szlakami handlowymi zapewniały dostawy przypraw z Orientu. Z tego powodu miasta takie jak Norymberga, Coburg czy Kolonia mają dziś długą tradycję piernikową. Od XII wieku produkcją pierników zajmowały się odrębne cechy piernikarzy. Pierniki powstawały również w kuchniach przyklasztornych.
Szczególne miejsce na piernikowej mapie Niemiec zajmuje Norymberga. Stąd pierniki trafiały i trafiają teraz na cały świat. Norymberga stała się piernikową metropolią właśnie za sprawą dogodnego położenia – leży na skrzyżowaniu starych szlaków handlowych, którymi transportowano przyprawy z Orientu przez Wenecję i Genuę. Drugi ważny surowiec – miód, pochodził z najbliższej okolicy Norymbergii, którą okalała ogromna, pierwotna puszcza nazywana "ogrodem pszczół Cesarstwa Niemieckiego". Prawo do wydobycia "słodkiego złota" zostało przyznane bartnikom przez cesarza Karola IV od 1350 roku. Pierwsze wzmianki o norymberskich piernikarzach odnotowano już w 1395 r., po ciężkich czasach wojny trzydziestoletniej, oblężeniach miasta i odcięciu dostaw przypraw norymberscy piernikarze zdołali przetrwać i mozolnie rozwijać swoje rzemiosło. Szczególnie pamiętnym dniem okazał się rok 1487 r., kiedy to cesarz Fryderyk III, który w tym czasie odbywał w Norymberdze sejm cesarski, zaprosił wszystkie norymberskie dzieci, "które potrafiły już chodzić...", na wielką ucztę na zamku cesarskim. Prawie 4000 dzieci otrzymało piernikowe ciasto z obliczem cesarza. Właściwe rzemiosło wypieku pierników zostało oficjalnie wspomniane dopiero w XVII wieku. W 1643 roku, po prawie stu latach bezskutecznych starań o usamodzielnienie się, rada miejska zatwierdziła w końcu założenie własnego "zaprzysiężonego" cechu piernikarzy norymberskich. Od 1840 roku, po wynalezieniu maszyny parowej, rozpoczęto maszynową produkcję pierników w większych ilościach. Masowa produkcja wymagała opracowania i skonstruowania specjalnych maszyn, które były przystosowane do ciężkiego ciasta piernikowego. Z biegiem czasu zmieniała się również receptura. Kiedy pod koniec XIX wieku proszek do pieczenia znalazł zastosowanie w produkcji pierników, powstały również odmiany pierników bardziej urozmaicone pod względem smaku, konsystencji i kształtu.
Ciekawostki:
- Najbardziej znaną walkę konkurencyjną w kwestii pierników prowadziły Toruń i Norymberga. W 1556 r. sąd doprowadził do ugody. Odtąd Toruń mógł wyrabiać także „pierniki norymberskie„ ,a Norymberga „pierniki toruńskie„.
- Najstarszy przepis na pierniki norymberskie pochodzi z XVI wieku. Znajduje się w Germanisches Nationalmuseum Nürnberg;
- W Szwecji przygotowuje się cieniutkie pierniczki Pepparkakor, z kolei w Wielkiej Brytanii popularne są korzenne ciasteczka w kształcie ludzików – Gingerbread;
- Tajemnica smaku pierników to proces fermentacji. Tradycyjne ciasto leżakowało nawet kilka miesięcy przed wypiekiem!
 |
| Katalog |
 |
| Katalog |
 |
| Katalog |
 |
| Katalog |
 |
| Katalog |
